ေအာင္ဆန္း သို႕မဟုတ္ အ႐ိုင္း

(၁)

သူ၏ ေအာက္မွလူထုႀကီးသည္ စည္းကမ္း ေသဝပ္ျခင္းအတန္ငယ္ကင္းမဲ့စြာနားေထာင္လ်က္ရွိ၏။ လူထုႀကီး သည္

စူးစိုက္ျခင္းမရွိ၊ တခ်က္ ၿပံဳးရယ္၍ ေန၏။ ေနာက္နားရွိလူထုအစိတ္အပိုင္းတခုကားအခ်င္းခ်င္း ေခါင္းခ်င္း ကပ္ကာ

တီးတိုး ေျပာေနၾက၏။ သို႔ေသာ္ပ်က္ရယ္ ျပဳျခင္းကားမရွိ။ ေလးစားျခင္းသည္အားလံုး၌ တညီတၫြတ္ တည္းရွိ၏။

အစိမ္းေရာင္ကတၲီပါကားႀကီးသည္ သူ႕ကို ေနာက္ကားခံ ၍ထား၏။ ကားလိပ္ႀကီးမွာ ဘာ႐ုပ္ပံု၊ ေတာေတာင္မွခ်ယ္

လွယ္ ထားျခင္း မရွိ။ ပကတိပိန္းေျပာင္ေျပာင္ျဖစ္၏။ကတၲီပါကားသည္အျခာဘာအဓိပၸာယ္ ကိုမွ် ထူးထူးေထြေထြ

မေဖာ္ျပ၊ သို႔ေသာ္ မိႈင္းၫိဳ႕ျခင္းတခုကိုသာရဲဝံ့စြာ ေဆာင္႐ြက္ ေနသည္။ သူသည္ သည္စိမ္းညိဳေသာ ကားႀကီး၏

ေရွ႕ စင္ျမင့္ ဇာတ္ခံုေပၚ၌ ရပ္ကာ စကားေျပာ၍ ေနသည္။ သူသည္ ျမန္မာပထဝီ ေျမႀကီးမွ ျမန္မာ ဝါဂြမ္းျဖင့္

ယက္လုပ္သည့္ ပင္နီဖ်ဥ္ၾကမ္း ႀကီးကို ဝတ္ထား၏။ လံုခ်ည္မွာနီရဲေသာေ႐ႊေတာင္ ပိုးလံုခ်ည္ျဖစ္၏။ ေခါင္းမွာ

ပြေယာင္းေယာင္းႏွင့္ မေသသပ္။ မ်က္ႏွာ အသြင္အျပင္မွာ အပူပိုင္း ေဒသ အီေကြတာ ေပၚရွိ ကြ်န္းစုမ်ားတြင္

ေနထိုင္ေသာ မြန္ဂိုလီယံ အႏြယ္ လူ႐ိုင္း မ်က္ႏွာႏွင့္ တူ၏။ သို႕မဟုတ္ ေတာင္ေပၚ ခ်င္းတေယာက္ မ်က္ႏွာႏွင့္

လည္း တူ၏။ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသား လူလတ္ တန္းစား၏ လကၡဏာ ျဖစ္ေသာ ထယ္ဝါျခင္း၊ ယဥ္ေက်း

သိမ္းေမြ႕ျခင္းတို႕သည္ သူ႕တြင္လံုးဝ မခုိေအာင္း။ လမ္းေပၚတြင္ ေနရာတကာ ေတြ႕ျမင္ ႏိုင္ေသာသာမန္ဆင္းရဲသား

တဦးႏွင့္သာတူ၏။လူထုထဲမွလူတဦး၏အသြင္အျပင္မ်ဳိးသာ ျဖစ္၏။ သူသည္လက္ႏွစ္ဖက္ကို ေဘးသို႕ကား၍လႈပ္

ကာလႈပ္ကာ စကားေျပာ၏။ သူ၏ စကားလံုးမ်ားကား ေျပျပစ္ျခင္းမ ရွိ၊ ေခ်ာေမြ႕ျခင္းမရွိ၊သို႕ေသာ္အတြင္း၌ကား

အနက္ပါ၏။ သင္ပဌမဆံုး ေတြ႕ျမင္ေသာ ေအာင္ဆန္း၏ပံုပန္းကို ေရးျပပါဆိုလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္သည္ သည္ပံုကို

ေရးျပမည္ျဖစ္ေပသည္။ ထိုအခါကား ၁၉၃၆ ခု၊ ပထမဆံုး က်င္းပ အပ္ေသာ ဗမာ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္း

သားမ်ား ညီလာခံႀကီးကို ရန္ကုန္ဂ်ဴဗလီေဟာ ခန္းမတြင္ ဆင္ယင္ေသာ အခါ ျဖစ္ေပသည္။ ကြ်န္ေတာ္သည္

အထက္တန္း ေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားလ်က္ရွိရာ၊ နယ္မွ ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေက်ာင္းသား

ညီလာခံသို႕တက္ေရာက္ စဥ္ေအာင္ ဆန္း စကားေျပာသည္ကို ေတြ႕ရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ၁၉၃၆ ခု၊သပိတ္ေမွာက္

ကိစၥ ေတာက္ေလာင္ ေတာ့မည့္ ဆဲဆဲ၊ မီးခိုးမ်ား အူေနသည့္ အခိုက္ ‘ေအာင္ဆန္း’အမည္ကို သတင္းစာ မ်ား

တြင္ဖတ္ရေသာအခါသူ႕ကိုသိခ်င္ေသာစိတ္ထက္သန္ခဲ့သည္။ ထိုအခါ ေအာင္ဆန္းမွာတကၠသုိလ္သမဂၢအသင္း၏ေၾကြး

ေၾကာ္သံ ျဖစ္ေသာအိုးေဝမဂၢဇင္းအယ္ဒီတာျဖစ္၏။ ကြ်န္ေတာ္မွာစာေပဝါ သနာပါသူျဖစ္ရာ ေအာင္ဆန္းကို အိုးေဝ

မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာအျဖစ္ စိတ္ဝင္စား၏။ အားက်၏၊ သူ႕အေၾကာင္းကို သိခ်င္၏၊ ေတြ႕ဘူးခ်င္၏။ သို႕ေသာ္ ဂ်ဴဗ

လီေဟာ ေက်ာင္းသားမ်ားညီလာခံတြင္ သူ၏႐ုပ္သြင္ႏွင့္ သူစကားေျပာသည္ကို ေတြ႕ျမင္ ၾကားနာရေသာ အခါ အ

ထင္ႏွင့္ အျမင္ကြာ ေနသည္ကို ေတြ႕ရ၏။ ကြ်န္ေတာ္ ထင္ထားသည္မွာ ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသာ၊ ႐ုပ္ေျဖာင့္၊ ဂိုက္

က်၊ စကား ေျပာေကာင္းဟု ျဖစ္၏။ အယ္ဒီတာလည္း ျဖစ္သျဖင့္အေတာ္ အထင္ႀကီးထားေလ၏ ။ ေတြ႕ရေသာ အခါ

႐ုပ္ကလည္း မေျဖာင့္၊ စကားေျပာလည္း မေျပျပစ္၊ သို႕ျဖစ္၍ စိတ္ထဲက မေက်နပ္။ထိုအခါ ကြ်န္ေတာ့္မွာ အ႐ြယ္ ႏု

နယ္ေသး၍စိတ္ကူးယဥ္ယဥ္ျဖင့္သာ ေအာင္ဆန္းကို႐ုပ္ေျဖာင့္ ေစခ်င္၊ စကား ေျပာေကာင္း ေစခ်င္ေန၏။ ထို႕ေၾကာင့္

စိတ္ထဲက မေက်နပ္။


(၂)

ေနာက္ ၁ ႏွစ္ခန္႕ ၾကာေသာ အခါ၊ ကြ်န္ေတာ္သည္ တကၠသုိလ္သို႕ ေရာက္၍ ေနသည္။ ကြ်န္ေတာ္ တကၠသုိလ္ေရာက္သည့္

၁၉၃၇ - ၃၈ ခုႏွစ္တြင္ကိုေအာင္ဆန္းသည္တကၠသုိလ္သမဂၢတြင္ ဒုတိယဥကၠဌ၊ ဗမာ ႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သ

မဂၢတြင္ ဥကၠဌ ျဖစ္၏။ ထိုအခါ ကြ်န္ေတာ္သည္ ကိုေအာင္ဆန္းႏွင့္ အသိ ျဖစ္လာ၏။ အသိ ျဖစ္႐ံု ျဖစ္သည္၊ မရင္းႏွီးခဲ့ေပ။

သူႏွင့္ကား ရင္းႏွီး၍ မျဖစ္၊ သူသည္ရင္းႏွီး၍ရေသာလူစားမ်ဳိးမဟုတ္၊ ႏိုင္ငံေရးအတူတူတြဲဖက္ လုပ္လွ်င္သာသူႏွင့္ ရင္းႏွီးမည္

ျဖစ္၏။ တကၠသုိလ္တြင္ ေနစဥ္ ကြ်န္ေတာ္သည္ သမဂၢ ႏိုင္ငံေရးကိုသာ တဖက္သတ္ မလိုက္၊ စာေပ ကဗ်ာလည္း ေရးခ်င္၏။

ဂီတကိုလည္း လိုက္စား၏။ သည္လို အစံုလုပ္ခ်င္သျဖင့္ သူႏွင့္ မရင္းႏွီးႏိုင္ေပ။ သူကား ႏိုင္ငံေရးသမား သက္သက္ ျဖစ္သည္။

ကိုေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကြ်န္ေတာ့္ကို သခင္ဗဟိန္းက အသိ ဖြဲ႕ေပးခဲ့၏။ သို႕ေသာ္ ကြ်န္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေရးသမား သက္သက္ မ

ဟုတ္သျဖင့္ သူ၏ အသိ မိတ္ေဆြထက္ လြန္ေျမာက္၍ ရင္းႏွီးေသာ အျဖစ္သို႕ မေရာက္သြားခဲ့ေပ။ သခင္ ဗဟိန္းႏွင့္ကား သည္

လို မဟုတ္။ သခင္ ဗဟိန္းသည္ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႕သူ ျဖစ္၏။ စာေပ၊ ကဗ်ာ၊ လကၤာကို ႏွစ္သက္၏။ ဂီတကိုခ်စ္၏။ ထို႕ေၾကာင့္

သူႏွင့္ကြ်န္ေတာ္ ခဏႏွင့္ပင္ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္ကာ သူကြန္ျမဴနစ္ ျဖစ္ေနသည့္ ဘဝအထိပင္ ရင္းႏွီး ခ်စ္ခင္ျခင္း မပ်က္။ ကြ်န္ေတာ္

ကား ႏိုင္ငံေရး သမားလည္း မဟုတ္။ သို႕ေသာ္ ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီး၏။ ကိုေအာင္ဆန္း ႏွင့္ကား သည္ကဲ့သို႕ မဟုတ္။ ကြ်န္ေတာ္ စာ

ေရး ဝါသနာ ပါသည္ကို ကိုေအာင္ဆန္း သိ၏။ သို႕ရာတြင္ ကြ်န္ေတာ္ ေရးခဲ့ေသာ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းမွရတု ပိုဒ္စံုစေသာ ကဗ်ာမ်ား၊

ဝတၴဳတို၊ ေဆာင္းပါး စသည့္စာေပမ်ားကို သူအကုန္ ဖတ္ဖူး လိမ့္မည္ မထင္။ ဂ႐ုစိုက္၍ ဖတ္မည့္ လူမ်ိဳးလည္း မဟုတ္။ သို႕

ေသာ္ တခါက သခင္ ဗဟိန္းႏွင့္အတူ သမဂၢ အမႈေဆာင္ ေကာ္မ တီအခန္းတြင္ပင္းယမဂၢဇင္း၌ပံုႏွိပ္ထားေသာကြ်န္ေတာ္၏

ေဆာင္းပါးတခုကိုကားကြ်န္ေတာ့္ ေရွ႕တြင္ဖတ္သည္ကို ေတြ႕ရ ဖူး၏။ ဖတ္ၿပီးလွ်င္ ေဝဖန္ခ်က္ေပး၏။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္

လည္းအဂၤလိပ္ ျမန္မာ ေဆာင္းပါးရွင္ တဦး ျဖစ္ေပသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရး သားေသာ သူ၏ ေဆာင္းပါးမ်ားကို

ဂႏၳေလာကမဂၢဇင္းတြင္ဖတ္ရ ဖူးသည္။ သူသည္ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရး၏။

ေက်ာင္းသားမ်ား အဝတ္အစား ဝတ္ဆင္ေရး ျပႆနာကို သူသည္ ဂႏၳေလာကတြင္ ပန္းတေနာ္ ဦးသန္႕ႏွင့္ အျပန္အ

လွန္ ေရးသည္။ ဗမာ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ အသင္း၏ ေြ႔ြကးေၾကာ္သံ ‘မ်ိဳးၫြန္႕’ မဂၢဇင္းတြင္ ပါ

ေသာ သူ၏ ‘ေလာကဝိဟာ’ အမည္ရွိေဆာင္းပါးတိုကေလး ကိုကား သေဘာ က်ခဲ့၏။ ကမာၻ ေလာကႀကီးအား ကိုယ္

ေတြ႕ပညာဗဟုသုတအျမင္တို႕ကို ေပးေသာစာသင္ေက်ာင္းႏွင့္ ဥပမာတင္၍ ေရးသားထားသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ျမန္

မာစာ အေရး ညံ့သူ မဟုတ္ေပ၊ တိတိက်က် ေရးတတ္၏။ ပါဠိကို မွန္ကန္စြာ သံုး၏။ တခါတရံ ဟာသဉာဏ္ ပါ၏။

ပုသိမ္ ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံ၌သူ၏ ဥကၠဌ မိန္႕ခြန္းတြင္ ကင္းဘဲလ္အစီရင္ခံစာကို ‘ပညာေရး

ပူရာဏ္ က်မ္းႀကီးေပ တကား….’ ဟု ေျပာင္ေလွာင္ ထားသည္မွာ သေရာ္ခ်က္ပါေပသည္။ ေက်ာင္းမွထြက္ၿပီးဒို႕ဗမာအ

စည္းအ႐ံုးသို႕ဝင္ေသာအခါငတ္ျပတ္လာ၍လား မေျပာတတ္၊ ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ ေရးလိုေၾကာင္းကြ်န္ေတာ့္ကို ေျပာ၏။

ကြ်န္ေတာ္လည္း တိုက္ရွင္တို႕ႏွင့္ စီစဥ္၍ လစဥ္ ကိုေအာင္ဆန္း ေဆာင္းပါးမ်ားပါေစသည္။ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းက ကိုေအာင္

ဆန္း ေရးေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားအတြက္ ဆုခ်ီးျမႇင့္၏။ သူေရးေသာ ေဆာင္းပါးကား‘ႏိုင္ငံေရးအမ်ိဳးမ်ဳိး’ဟူေသာ

ေဆာင္းပါး ျဖစ္သည္။ ဂရိ ႏိုင္ငံေရးအစခ်ီ၍မ်က္ေမွာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရးအေျခအေန အထိ ေရး၏။ စာေျပာင္၏။

ဖတ္၍ ေကာင္း၏။ သူလည္း ဒဂုန္တြင္ ၾကာၾကာ မေရးရ၊ မၾကာခင္ ဂ်ပန္ ျပည္သို႕ ထြက္သြားသျဖင့္ သူ႕ ေဆာင္း

ပါးလည္း ရပ္၍ သြား၏။ အစိုးရကလည္း ၿငိဳးထား၍လားမေျပာတတ္၊ ဒဂုန္မဂၢဇင္းမွာ ထိုႏွစ္ မွာပင္ ပိတ္ျခင္း ခံရ

ရွာေလသည္။


(၃)

သမဂၢဥကၠဌ ျဖစ္ေသာ ၁၉၃၈-၃၉ ခုႏွစ္ကသူသည္ ဘီအယ္လ္တန္းတြင္ ရွိ၍ပဲခူး ေက်ာင္းေဆာင္အလယ္ထပ္ တြင္ ေနသည္။

သူ၏အခန္းသည္သပ္ယပ္ျခင္းကင္းမဲ့၏။ အခန္းတြင္စာအုပ္မ်ား ျပည့္ႏွက္၍ ေန၏။ စာအုပ္မ်ားသည္ စားပြဲေပၚ တခ်ဳိ႕၊ ဘီ

ဒိုေပၚတခ်ဳိ႕၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚတြင္ တခ်ဳိ႕ ျပန္႕ႀကဲကာ ႐ုန္းရင္း ဆန္ခတ္ ျဖစ္၍ ေနၾက၏။ သူသည္ အင္မတန္ စာဖတ္သူ တ

ေယာက္ ျဖစ္၏။ သူသည္ ေဒါသ ႀကီးသူ တဦး ျဖစ္၏။ သည္လို အမ်ားက ထင္၏။ ကြ်န္ေတာ့္ အဖို႕ကား ေဒါသႀကီး

သည္ မႀကီးသည္ကို မသိ၊ သူ႕တြင္ စိတ္လိုက္ မာန္ပါ စိတ္ေတြ ရွိသည္ဟုကြ်န္ေတာ္ ထင္၏။ ႏွစ္ကိုကား အေသအခ်ာ

မမွတ္မိေတာ့။ သပိတ္ေမွာက္ႏွစ္လည္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲတခု တကၠသုိလ္ သမဂၢတြင္ က်င္းပ၏။ ပရိတ္သတ္ထဲက ထ၍

ေဝဖန္ စကားမ်ား ေျပာၾက၏။ ထိုသို႕ ေျပာၾကသည့္ အထဲတြင္ စစ္ကိုင္း ေက်ာင္းေဆာင္မွ ကုလား ေက်ာင္းသားတဦး

က ဥကၠဌေဟာင္း မစၥတာရာရွစ္ကို ေဝဖန္ရာ ၌အေတာ္ ထိခိုက္ေသာ အျပစ္ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာေလသည္။ ကု

လား ေက်ာင္းသား ေျပာသည့္ စကားမ်ားသည္ အေျခခိုင္သည္ မခိုင္သည္ ကိုကား မမွတ္မိေတာ့ေပ။ ကိုေအာင္ဆန္း

သည္ မစၥတာရာရွစ္ အတြက္ ေဒါပြကာ ထိုကုလားကို ႀကိမ္းေမာင္း၍ ‘ရဲရင္ထြက္’ စေသာ အသံုးမ်ဳိး သံုး၏။ လက္

သီး ဆုပ္ကာ ကုလားအနီးသို႕တိုး၍ သြား၏။ ေဘးက ေက်ာင္းသား မ်ားကဝိုင္း၍ ဆြဲထား ၾကေလ၏။သူသည္ ေဒါသ

ေၾကာင့္ ဆတ္ဆတ္ တုန္လ်က္ ရွိေလသည္။ ကုလား - ဗမာ အဓိက႐ုဏ္း အၿပီး ေဒါက္တာ ဘေမာ္၏ တကၠသုိလ္

ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အဆိုၾကမ္းကို သမဂၢက ျငင္းပယ္လိုက္သည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ညိဳျမ အမွဴး ရွိေသာ ေက်ာင္း

သားတစုက မေက်နပ္သျဖင့္ သမဂၢကို အယံုအၾကည္ မရွိ အဆို တင္သြင္း၏။ ထို အစည္းအေဝး၌ ကိုေအာင္ဆန္း

သည္ ၫိုျမကို ေဒါပြကာ ဥကၠဌကုလားထိုင္မွ ေန၍ ၫိုျမ အတင္းကို ေတာ္ ေျပာလိုက္ေလသည္။ သည္လို စိတ္လိုက္

မာန္ပါ ေျပာၿပီး ေနာက္တပတ္ေလာက္ ၾကာေသာအခါ၊ ထိုေန႕က ေအာင္ဆန္းက ညိဳျမအား႐ႈတ္ခ်ေသာ စကားမ်ားကို

႐ုပ္သိမ္း လိုက္ေၾကာင္း ေၾကာ္ျငာစာကို တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းေဆာင္ အသီသီးတြင္ထြက္ေပၚ၍လာေလသည္။ တကၠသိုလ္

တြင္ရွိစဥ္ကကိုေအာင္ဆန္းသည္ၿပဳံးေသာမ်က္ႏွာထားကိုထားခဲ့၏။ သူ၏ မ်က္ႏွာထားသည္ သုန္မႈန္၏။ တခါ ေတြ႕ဖူး

ေသာ သူကို ေနာက္တခါ ေတြ႕လွ်င္ ႏႈတ္ဆက္ခ်င္မွ ဆက္၏။ သူ႕ကို သိသူက ၿပံဳးျပ ေသာ္လည္းသူသည္တံု႕ျပန္၍ၿပံဳး

ခ်င္မွၿပံဳး၏။ ဥကၠဌ ျဖစ္သျဖင့္သူ႕ကိုကား ေက်ာင္းသားတိုင္းက သိၾက၏။ သူကလည္း အစဥ္လိုလို ႏိုင္ငံေရးကိုသာေတြး

ေနဟန္ တူ၏။ ျမန္မာျပည္၏လြတ္လပ္ေရးအတြက္ စိတ္ပူပံုရ၏။ ထို႕ေၾကာင့္သူသည္သုန္မႈန္လ်က္ရွိေနသည္။ သူစကား

ေျပာလွ်င္လည္း ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းကိုသာ ေျပာသည္။ ေျပာေနစဥ္ ေဘးရွိ လူမ်ားက နားေထာင္ ေနရသည္။ ေဘး

က လူမ်ား၏ စကားကို သူမၾကား၊ သူေျပာခ်င္ တာေတြ ကုိသာ စြတ္၍ ေျပာေန တတ္သည္။

(၄)

တခါကရန္ကုန္ကိုဂ်ပန္တို႕သိမ္းပိုက္စအခ်ိန္၊ ဝိတိုရိယရိပ္သာရွိအိမ္တအိမ္တြင္သခင္ျမႏွင့္ရဲေဘာ္မ်ား ေနထိုင္ လ်က္ ရွိ

ၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ မွာလည္း ေတာက ေရာက္ခါစ ျဖစ္သည္။ ဧည့္ခန္းရွိ စႏၵယားတြင္ ကြ်န္ေတာ္ကထိုင္ကာတီးေန

၏။ ေဘးမွ သခင္စံေဝႏွင့္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသား အခ်ဳိ႕က ဝိုင္း၍ သီခ်င္း လိုက္ဆိုလ်က္ ရွိ၏။ ဘီအိုင္ေအ သမား

မ်ားမွာ ဂီတ အင္မတန္ငတ္ေန၍ သီခ်င္းသံကို ေတာင့္တသျဖင့္ အတင္း တီးခိုင္း ၾက၏။ စႏၵယားမွာ အသံေတြ ပ်က္

ေန၏။ “ခ်စ္ခင္ မွာလား ….ၾကင္မွာလား ခင္ခင္ရယ္ …. ခ်စ္သဲႏြယ္ …. အဟုတ္ကို ခ်စ္ေတာ့မယ္ …. ခင္ရယ္ၾကင္

မယ္ ….။ ဝိုင္း၍ သီဆို ေနၾကရာမွ သည္ေနရာ သို႕ေရာက္ေသာအခါ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ေဂါက္ - ေဂါက္- ေဂါက္

ႏွင့္ တဖက္မွ ေလွ်ာက္လာကာ စႏၵယားအပါးတြင္ လက္ေထာက္ ရပ္လ်က္ ….‘ေဟ့…ရပ္ၾက။ ခုလို အခါမ်ိဳးမွာ ရဲစိတ္

ရဲမာန္ တက္ေစမယ့္ ရဲတင္းသံ ကိုသာ ဆိုရမယ္ဗ်။ ဒီခ်စ္မယ္ ၾကင္မယ္ သီခ်င္းမ်ဳိးကမဟန္ဘူး….”႐ုတ္တရက္ ေၾကာင္

၍ ကြ်န္ေတာ္သည္ စႏၵယားကို ေခတၲရပ္လိုက္၏။ သူသည္ သူ ေျပာခ်င္တာ ေျပာၿပီး၍ထြက္သြားေလသည္။ ကြ်န္ေတာ္

တုိ႕လည္း ဆက္လက္ သီဆိုကာက်န္ရစ္ခဲ့ၾကသည္။ သူကားသည္လိုလူစားမ်ိဳး။ သမဂၢဥကၠဌကိုလွေမာင္(ယခုသံအမတ္)၏

လက္ထပ္ပြဲသည္ဘီအိုင္ေအ ေခတ္၌ ေ႐ႊေတာင္ၾကားတြင္က်င္းပသည္။ သူ၏ လက္ထပ္ပြဲသည္ ဘီအိုင္ေအ သမားမ်ားတြင္

ပထမ ဦးဆံုး ျဖစ္၏။ လက္ထပ္ပြဲ ၿပီးေသာအခါ ဧည့္ခန္းေဆာင္တြင္ မိတ္ေဆြမ်ား စု႐ံုးလ်က္ ရွိၾက၏။ စႏၵယားဆရာ တ

ဦးက တီးကာ ေဖ်ာ္ေျဖလ်က္ ရွိသည္။ သည္အတြင္း ကိုေအာင္ဆန္းသည္ စႏၵယားကို ရပ္ေစကာ ကြ်န္ေတာ့္ကို လူၾကား

ထဲမွ အတင္း ဆြဲေခၚ၍ သီခ်င္းတပုဒ္ကို ဇြတ္တီး ခိုင္း၏။ သူသည္စႏၵယားကို လက္ေထာက္ကာ မရတရျဖင့္ လိုက္ဆိုေန

၏။ တီးေသာ သီခ်င္းမွာ‘ကဥၥန’ သီခ်င္းပင္ ျဖစ္၏။ ေတးဆံုးလွ်င္ လက္ခုပ္တီးကာ ေနာက္တပုဒ္ တီးခိုင္း ျပန္၏။ တခါ

က ဂ်ပန္ေခတ္ ဝန္ႀကီး တဦး၏ ထမင္း စားပြဲတြင္ သူ လာ၏။ ထမင္း စားပြဲာစမည္ ျပဳေသာအခါ သူ႕ကိုစစ္ေသနာပတိ

ဟု အားလံုးက ေလးစားေသာ အားျဖင့္ ထမင္းစားခန္းႀကီး ထဲသို႕ သူ႕ကို အရင္ ဝင္ေစ၏။ ဧည့္သည္မ်ားကား အဝတြင္

ရပ္၍ သူ႕အဝင္ကို ေစာင့္လ်က္ ေနၾကသည္။ သူသည္ စစ္ဝတ္ စစ္စားႏွင့္ ဝင္လာကာ ႐ုတ္တရက္ စားပြဲထိပ္ ကုလား

ထိုင္တြင္ ဝင္ထိုင္ လိုက္ၿပီး ဇက္ကနဲ ဘယာေက်ာ္တတံုးကိုယူစားလိုက္ေလ၏။ သူ ထမင္းစားေနစဥ္ဧည့္သည္လာ ၍

လည္း ျမန္မာ့ဧည့္ဝတ္ထံုးစံအရ ထမင္းစားပါအံုးလားဟုေခၚခ်င္မွေခၚေသာ လူစားမ်ဳိး ျဖစ္၏။ ဒါေၾကာင့္ သူ႕ကို မိတ္

ေဆြရင္းမ်ားက ‘ေၾကာင္’ သည္ဟု အမွတ္ထားၾကေလ၏။


(၅)

သူ႕တြင္ သိမ္ေမြ႕ျခင္း မရွိ၊ အလွအပကိုသူမမက္ေမာ၊ သူၾကမ္းတမ္းသည္၊ ႐ိုင္းသည္။ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းေရးတြင္ရွိ

ေသာဧည့္ဝတ္ထံုးစံ၊ ယဥ္ေက်းျခင္းစသည္တို႕ကိုသူသည္လံုးဝဂ႐ုမစိုက္။ ဂီတ ၊ပန္းခ်ီ၊ သဘင္စေသာအႏုပညာရပ္မ်ား

ကိုမလိုက္စား၊ သူ႕ကိုယ္သူ အတင္းယဥ္ေက်းေအာင္မလုပ္၊ သူ၏နဂိုအတိုင္းခပ္႐ိုင္း႐ိုင္းခပ္ၾကမ္းၾကမ္း မျပဳမျပင္ဘဲေန

၏။ သူ႕တြင္ ႏိုင္ငံေရး ဝိဉာဥ္ကားျပင္းထန္လွေခ်၏။ သူသည္ ႏိုင္ငံေရး တခုတည္းကိုသာလုပ္ေသာ လူတဦး ျဖစ္၏။

သူသည္ ႐ိုင္း၏၊ ၾကမ္း၏၊ ေၾကာင္၏။ကိစၥမရွိ။ သူသည္ဧည့္ခံခန္းေဆာင္မွဂုဏ္သေရရွိ လူႀကီး လူေကာင္း မဟုတ္။

တခုတည္းေသာ ယုံၾကည္ခ်က္ႏွင့္ တခုတည္းကိုသာ မဲ၍လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးသတၲဝါ ျဖစ္၏။ ထို႕ေၾကာင့္ ကိစၥ မရွိ။

၁၉၄၂ - ၄၃ ခုႏွစ္တြင္ သူႏွင့္ ေနာက္ဆံုး ေတြ႕၏။ သူသည္ အႏုပညာ အေၾကာင္းကို ေျပာျပ၏။ “အႏုပညာဆိုတာ

ရွိတာပဲ၊ လင္မယား ဘဝ မွာလဲ အႏုပညာ မဲ့ရင္ လင္မယား ကြဲမွာေပါ့။ ဒီလုိပဲ ေတာ္လွန္ေရး မွာလဲ အႏုပညာရွိတာ

ပဲ။ အႏုပညာ ေျမာက္မွ ေတာ္လွန္ေရးဟာလဲတကယ့္ ေတာ္လွန္ေရးအစစ္ပဲ….”။ ဆရာမ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ ေစ့စပ္ၿပီးစ

လက္မထပ္ခင္ ၃ - ၄ ရက္ အလိုက ကိုဗဟိန္းကို လာရွာရင္း ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္ သြားေတြ႕၏။ သူသည္ ဧည့္ခန္းရွိ အဖံုး

ပိတ္ရွိေသာ စႏၵယားတြင္ လက္ေထာက္ကာ “ဒီမယ္ … အိမ္ေထာင္ ျပဳတယ္ ဆိုတာ သိပ္ စဥ္းစား ေတြေဝ ေနလို႕ မရ

ဘူးဗ်။ တခါထဲ ဇြတ္လုပ္ လိုက္ရတယ္ …” ဟု မေမးဘဲ သူ ဘာသာသူ ေျပာေန၏။ လက္ထပ္ ၿပီးစက ကြ်န္ေတာ္

ေရးလ်က္ ရွိေသာ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈစာအုပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူႏွင့္တိုင္ပင္ရန္ အင္းလ်ား ကန္ေစာင္းရွိ သူ႕အိမ္

သို႕ ေရာက္သြား၏။ ဧည့္ခန္းတြင္ ေခတၲ ေစာင့္ေနရ၏။ ထြက္လာေသာအခါသူ႕ ႏႈတ္ခမ္းတြင္ ရဲေန သည္ကို ေတြ႕ရ၍

မၿပံဳးမိေအာင္ဟန္ေဆာင္ ေနရ၏။ သည့္ေနာက္သူႏွင့္ကြ်န္ေတာ္ မေတြ႕ေတာ့။ ေတြ႕ဆံုဖို႕လည္းအေၾကာင္းမရွိ။အေၾကာင္းမ

ရွိဘဲသူ႕ဆီသြားလည္လည္း ေဖာ္ေဖာ္ေ႐ြေ႐ြ ေလာကြတ္ ပ်ဴငွာ ေခၚမည့္ လူစား မ်ဳိးလဲမဟုတ္။



တခါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘဝတြင္ ေမာ္ေတာ္ကားႀကီးထဲ၌ သူ၏ဇနီး၊ ကေလးမ်ားႏွင့္တၿပံဳႀကီးကို ျမင္လိုက္ရ၏။ “ေအာ္…သား

နဲ႕ မယား နဲ႕မို႕ လူစိတ္ ေတာ္ေတာ္ ေပါက္လာၿပီ၊ အရင္ ကလို ‘ေၾကာင္’ ေတာ့မည္ မဟုတ္၊အ ၾကမ္း အ႐ိုင္းမွ ယဥ္

ေက်းေတာ့မည္” ဟု ေအာက္ေမ့လိုက္၏။ မွန္ မမွန္ကား မေျပာတတ္။ ဖဆပလ ဥကၠဌ၊ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ ဦး

ေအာင္ဆန္းကိုကား ကြ်န္ေတာ္ မသိ။ သူ၏ ႏိုင္ငံေရးကို ေဝဖန္ျခင္းမဟုတ္၊ သူ၏ လူအျဖစ္သာ ကြ်န္ေတာ္ သိသည့္

အထိ ေျပာျပျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ တခုေတာ့ ထင္သည္။ သူသည္ လူထဲမွ လူတဦး ျဖစ္၍ လူထုႏွင့္ ဆက္စပ္ေန၍ လူ

ထု ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာသည္ ျဖစ္လိမ့္မည္။ ။



ဒဂုန္တာရာ

ဒီဇင္ဘာလ၊ ၁၉၄၆ (႐ုပ္ပံုလႊာမွ)